Kế toán doanh nghiệp - Chương 5

1Chương 5 KẾ TOÁN CPSX VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SP THEO CP ĐỊNH MỨC __________________________________________________________________ I. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH ĐỊNH MỨC. II. MỤC TIÊU KẾ TOÁN CPSX VÀ TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC. III. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ SẢN XUẤT. IV. KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU, TẬP HỢP CPSX VÀ TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC. 2I. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GT ĐỊNH MỨC. 1. Khái niệm.  CPSX định mức: Khoản CPNVLTT, CPNCTT và CPSXC định mức tiêu hao để SX một SP.  GT định mức: CPSX định mức để SX một SP. 1. So sánh các mô hình tính giá thành. Moâ hình CPNVLTT CPNCTT CPSXC CP thöïc teá CP thöïc teá CP thöïc teá CP thöïc teá CP thöïc teá keát hôïp CP öôùc tính CP thöïc teá CP thöïc teá CP döï toaùn CP ñònh möùc CP ñònh möùc CP ñònh möùc CP döï toaùn 3II. MỤC TIÊU KẾ TOÁN CPSX VÀ TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC. 1. Ý nghĩa của định mức chi phí sản xuất. Căn cứ để lập dự toán. Giới hạn mức chi tiêu để tiết kiệm CP. Căn cứ để đánh giá việc thực hiện định mức CP 2. Mục tiêu KT CPSX và tính GTSP theo CP định mức: Cung cấp TT để Kiểm soát thực hiện định mức CPSX. Lập báo cáo tài chính. Định mức CPSX. 4III. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ SẢN XUẤT. 1. Căn cứ định mức CPSX. Tiêu chuẩn kỹ thuật (thiết kế). Qui cách, chất lượng NVL. Tình trạng kỹ thuật của MMTB. Trình độ công nhân. Năng lực (công suất) SX … 2. Định mức năng lực (công suất) SX. a. Khái niệm: Năng lực SX là SL SP ước tính SX trong kỳ. b. Các loại năng lực sản suất: NLSX lý thuyết. NLSX thực tế. 5Định mức năng lực (công suất) SX (tt)  NLSX lý thuyết:  SL SP tối đa có thể SX được trong các điều kiện lý tưởng.  Máy móc thiết bị : Không hư hỏng.  Công nhân SX : Làm việc đúng giờ, không gián đoạn …  Cung ứng NVL, DV … : Đầy đủ, kịp thời, không gián đoạn …  Định mức không khả thi .  NLSX thực tế: SL SP có thể SX được trong các điều kiện hợp lý hoặc thực tế. Có hai loại định mức NL SX thực tế:  NL SX bình thường: SLSPSX hợp lý bình quân của nhiều năm.  NL SX dự kiến hằng năm: SLSPSX hợp lý được định mức dựa trên NL SX bình thường và những nhân tố có thể ảnh hưởng.  DN thường sử dụng NL SX bình thường để định mức CP. 63. Định mức CP nguyên vật liệu trực tiếp.  Căn cứ: SL NVLTT định mức để SX 1 SP và đơn GM định mức NVLTT.  Cách tính : 4. Định mức chi phí nhân công trực tiếp.  Căn cứ : SL thời gian LĐTT định mức để SX 1 SP và đơn giá thời gian LĐTT định mức.  Cách tính : CPNVLTTñònh möùc 1 SP = Soá löôïng NVLTT ñònh möùc SX 1 SP * Ñôn GM ñònh möùc NVLTTT CPNCTTñònh möùc 1 SP = Soá löôïng TGLÑTT ñònh möùc SX 1 SP * Ñôn GM ñònh möùc 1 giôø lñTTT 75. Định mức chi phí sản xuất chung:  Căn cứ :  CPSXC dự toán 1 năm.  Định mức NLSX bình thường 1 năm.  Định mức thời gian SX 1 SP (giờ máy, giờ LĐ trực tiếp… ).  Cách tính :  Định mức biến phí SXC 1 giờ máy SX (giờ LĐTT):  Định mức định phí SXC 1 giờ máy SX (giờ LĐTT) : BPSXC ñònh möùc 1 giôø maùy = Toång BPSXC döï toaùn Soá giôø maùy SX ñònh möùc ÑPSXC ñònh möùc 1 giôø maùy = Toång ÑPSXC döï toaùn Soá giôø maùy SX ñònh möùc 86. Xác định GT định mức của SP:  Giá thành định mức của SP bao gồm: CPNVLTT định mức SX 1 SP. CPNCTT định mức SX 1 SP. CPSXC định mức SX 1 SP. 9IV. KẾ TOÁN NVL, TẬP HỢP CPSX VÀ TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC. 1. Đặc điểm. Để cung cấp TT kiểm soát thực hiện ĐMCP, thì CP phải PẢ theo ĐM, còn khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM PẢ ở TK “chênh lệch” (TK chi tiết). Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM được gọi là khoản biến động giữa CPTT và CPĐM. CPTT < CPĐM : Biến động tốt (T). CPTT > CPĐM : Biến động xấu (X). Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM, phải PB cho các đối tượng vào thời điểm lập BCTC (thường vào cuối năm). Nguyên tắc PẢ trên TK “chênh lệch”: TK“Cheânh leäch” Bieán ñoäng xaáu (X). Bieán ñoäng toát (T). Cuoái kyø K/C khoaûn BÑ toát. Cuoái kyø K/C khoaûn BÑ xaáu. 10 2. Kế toán nguyên vật liệu.  Nguyên tắc KT:  Nhập kho NVL theo SL thực tế và GM định mức.  Khoản chênh lệch giữa GMTT và GMĐM phản ảnh ở TK “chênh lệch giá mua”.  Xác định BĐ GM NVL :  Sơ đồ kế toán NK NVL: (PP KKTX). BÑ GM NVL = SL nhaäp kho thöïc teá * (Ñôn GMTT - Ñôn GMÑM) 331 152 Ltt * Gtt Ltt * Gñm CLGM NVL BÑ xaáu BÑ toát 11 3. Kế toán chi phí NVLTT. Nguyên tắc kế toán:  Tập hợp CPNVLTT theo CPĐM.  Khoản chênh lệch giữa CPTT và chi CPĐM phản ảnh ở TK “chênh lệch lượng NVLTT”. Xác định BĐ lượng NVLTT: Sơ đồ kế toán CPNVL: (KTHTK PP KKTX). BÑ löôïng NVLTT = Ñôn GM ñònh möùc * (Löôïng TT söû duïng - Löôïng ÑM söû duïng) 152 621 Ltt * Gñm Lñm * Gñm CL löôïng NVL BÑ xaáu BÑ toát 12 4. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp.  Nguyên tắc kế toán:  Tập hợp CPNCTT theo CPĐM.  Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM phản ảnh ở tk “chênh lệch lượng LĐTT” và “chênh lệch giá LĐTT”.  Xác định BĐ CPNCTT:  Xác định BĐ lượng LĐTT: BÑ Löôïïng LÑTT = Giaù ÑM 1 giôø LÑTT * Soá giôø LÑ TT thöïc teá ñeå SX SL SP TT - Soá giôø LÑTT ÑM ñeå SX SLSPTT 13 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp. (tt) Xác định BĐ giá LĐTT: Sơ đồ kế toán CPNCTT: (KTHTK PP KKTX). BÑ giaù LÑTT = Soá giôø LÑ TT thöïc teá ñeå SX SLSP thöïc teá * Giaù thöïc teá 1 giôø LÑTT - Giaù ÑM 1 giôø LÑTT 334,338 622 Ltt * Gtt Lñm * Gñm CL löôïng LÑTT BÑ xaáu BÑ toát CL giaù LÑTT BÑ xaáu BÑ toát 14 5. Kế toán chi phí sản xuất chung. Nguyên tắc kế toán:  Tập hợp CPSXC TT phát sinh, PẢ bên nợ của TK 627 (chi tiết) – CPSXC kiểm tra.  Phân bổ CPSXC cho từng đối tượng tính GT theo CPĐM, PẢ bên có của TK 627 (chi tiết) – CPSXC phân bổ.  Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM phân bổ, phản ở TK “chênh lệch CPSXC” . Xác định BĐ CPSXC:  Trường hợp xác định tổng BĐ CPSXC: Toång BÑ CPSXC = CPSXC thöïc teá - CPSXC döï toaùn phaân boå 15  Sơ đồ kế toán chi phí sản xuất chung: 111,152 627 kieåm tra 627 phaân boå 154 T/H CPTT CPTT CP döï toaùn PB CP döï toaùn PB CL CPSXC BÑ xaáu BÑ toát This image cannot currently be displayed. 16 6. Kế toán tổng hợp CPSX và tính GT.  Tổng hợp CPSX cho từng đối tượng tính GT theo CPĐM.  Đánh giá SPDD theo SLHTTĐTB, FIFO và CPSXĐM – như đã trình bày ở chương 3.  Nguyên tắc kế toán: TP nhập kho PẢ theo GTĐM.  Sơ đồ kế toán: (KTHTK PP KKTX). 621,622,627 154 155 632 K/C CP SXÑM GT ñònh möùc GT ñònh möùc This image cannot currently be displayed. 17  Xác định GT thực tế của sản phẩm: GT thực tế = GT định mức + Biến động tốt – Biến động xấu BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH THỰC TẾ SP …………… Số lượng ………… Toång giaù thaønh Giaù thaønh ñôn vò Ñònh möùc Cheânh leäch ÑM Thöïc teá Ñònh möùc Thöïc teá 621 622 627 COÄNG 18 7. Xử lý khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM. Sự cần thiết: lập báo cáo tài chính . Thời điểm xử lý: Thời điểm lập BCTC (thường là cuối năm). Cách xử lý :  Chênh lệch nhỏ: Khoản chênh lệch CPTT và CPĐM được PB vào GV hàng bán.  Chênh lệch lớn: Khoản chênh lệch CPTT và CPĐM được PB vào CPSXDDCK, GT thành phẩm, GV hàng bán và trị giá NVL tồn kho… Tiêu thức PB: Số lượng SP, trọng lượng NVL … Sơ đồ kế toán: TK cheânh leäch … 152,154,155,632 TK cheânh leäch … Phaân boå BÑ xaáu Phaân boå BÑ toát