Giao dịch trong thương mại điện tử

Giới thiệu Người tiêu dùng mua hàng trên Internet với máy tính là hình thức phổ biến nhất của TMĐT. Nếu bạn muốn mua một máy ảnh, hãy ấn từ “c-a-m-e-r-a” và công cụ tìm kiếm sẽ bắt đầu dò tìm. Sau đó, bạn có thể bắt đầu so sánh các loại máy ảnh khác nhau kèm theo giá cả, tính năng, thương hiệu của chúng và mua cái máy ảnh mà bạn hằng ao ước bằng trực tuyến. Điều tiếp theo mà bạn biết là máy ảnh sẽ được chuyển đến tận cửa nhà bạn.Trong TMĐT, phương thức thanh toán đã được nâng cấp sao cho việc đó có thể thực hiện trực tuyến. Nó làm cho người tiêu dùng mua hàng trực tuyến cảm thấy thoải mái khi trả tiền cho một sản phẩm, dịch vụ ở một nơi xa. Chương 3 cung cấp kiến thức về tiến trình cũng như các yếu tố trong giao dịch TMĐT, saǹ giao dic̣ h thương maị điêṇ tử và cać phương thưć giao dic̣ h trên saǹ giao dic̣ h thương maị điêṇ tư.̉ Sau khi học xong, sinh viên có thể: - Định nghĩa giao dịch trong TMĐT - Phân biệt giao dịch thương mại truyền thống và giao dịch TMĐT - Saǹ giao dic̣ h thương maị điêṇ tử - Các phương thưć giao dic̣ h taị sàn giao dic̣ h thương mại điêṇ tử - Phân biệt một số hệ thống giao dịch trong TMĐT, nhận rõ ưu, nhược điểm và phạm vi ứng dụng của mỗi hệ thống

pdf17 trang | Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 2357 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giao dịch trong thương mại điện tử, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g TMĐTị ị - Phân bi t giao d ch th ng m i truy n th ng và giao d ch TMĐTệ ị ươ ạ ề ố ị - San giao dich th ng mai điên t̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử - Cac ph ng th c giao dich tai san giao dich th ng mai điên t́ ươ ứ ̣ ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử - Phân bi t m t s h th ng giao d ch trong TMĐT, nh n rõ u, nh c đi m vàệ ộ ố ệ ố ị ậ ư ượ ể ph m vi ng d ng c a m i h th ng ạ ứ ụ ủ ỗ ệ ố 3.1. GIAO D CH TRONG TH NG M I ĐI N TỊ ƯƠ Ạ Ệ Ử 3.1.1. Khái ni mệ Giao d ch trong TMĐT là m t h th ng bao g m không ch các giao d ch liên quanị ộ ệ ố ồ ỉ ị đ n mua bán hàng hóa và d ch v , t o thu nh p, mà còn là các giao d ch có kh năng trế ị ụ ạ ậ ị ả ợ giúp quá trình t o ra thu nh p: kích thích nhu c u đ i v i hàng hóa và d ch v , cung ngạ ậ ầ ố ớ ị ụ ứ d ch v tr giúp bán hàng, tr giúp ng i tiêu dùng, ho c tr giúp trao đ i thông tin gi aị ụ ợ ợ ườ ặ ợ ổ ữ các doanh nghi p.ệ Do ho t đ ng v i thông tin s hóa trong các m ng đi n t , TMĐT đem l i nhi u cạ ộ ớ ố ạ ệ ử ạ ề ơ h i m i cho vi c ti n hành các ho t đ ng th ng m i. Nó làm cho các nhóm khác nhauộ ớ ệ ế ạ ộ ươ ạ h p tác v i nhau đ c d dàng h n. Các nhóm này có th là các phòng, ban chia s thôngợ ớ ượ ễ ơ ể ẻ tin trong n i b công ty nh m l p k ho ch m t chi n d ch marketing, các công ty ph iộ ộ ằ ậ ế ạ ộ ế ị ố h p cùng nhau thi t k và ch t o s n ph m ho c d ch v m i, ho c doanh nghi p chiaợ ế ế ế ạ ả ẩ ặ ị ụ ớ ặ ệ s thông tin v i khách hàng c a h nh m c i thi n quan h khách hàng.ẻ ớ ủ ọ ằ ả ệ ệ Vi c ti n hành các ho t đ ng th ng m i trên các m ng đi n t cũng lo i b m tệ ế ạ ộ ươ ạ ạ ệ ử ạ ỏ ộ s gi i h n v t lý nh t đ nh. Các h th ng máy tính trên Internet có th đ c l p đ t đố ớ ạ ậ ấ ị ệ ố ể ượ ắ ặ ể cung c p tr giúp khách hàng 24/7. Các đ n đ t hàng đ i v i hàng hóa và d ch v c aấ ợ ơ ặ ố ớ ị ụ ủ doanh nghi p cũng có th đ c ti p nh n b t kỳ khi nào, đâu.ệ ể ượ ế ậ ấ ở TMĐT t o nên các hình th c kinh doanh, các cách th c ti n hành kinh doanh m i. Thíạ ứ ứ ế ớ d , amazon.com, m t công ty bán sách có tr s Seatle, Washington, không có các c aụ ộ ụ ở ở ử hàng th c, ti n hành bán sách c a mình qua m ng Internet và ph i h p vi c phân ph i sáchự ế ủ ạ ố ợ ệ ố tr c ti p v i các nhà xu t b n. Các công ty nh Kantara Software.net còn đi m t b c xaự ế ớ ấ ả ư ộ ướ h n. T t c s n ph m c a h (các gói ph n m m th ng m i) là đi n t , và có th đ cơ ấ ả ả ẩ ủ ọ ầ ề ươ ạ ệ ử ể ượ b o qu n trong các máy tính mà h s d ng đ x lý đ n đ t hàng và ph c v Web. T nả ả ọ ử ụ ể ử ơ ặ ụ ụ ồ kho c a h hoàn toàn là các s n ph m s hóa.ủ ọ ả ẩ ố 3.1.2. Sự khác bi t gi a giao d ch th ng m i truy n th ng và giao d ch th ng maiệ ữ ị ươ ạ ề ố ị ươ ̣ điên ṭ ử Giao d ch th ng m i truy n th ng và giao d ch TMĐT có nhi u đi m khác bi t cị ươ ạ ề ố ị ề ể ệ ơ b n. Đ hi u rõ s khác bi t này, xem xét chu trình mua bán m t s n ph m c thả ể ể ự ệ ộ ả ẩ ụ ể B ng 3-1: So sánh th ng m i truy n th ng và TMĐTả ươ ạ ề ố stt Các b c trong chu trình ướ bán hàng Th ng m i ươ ạ truy n th ngề ố Th ng maiươ ̣ Điên ṭ ử 1 Tìm ki m thông tin s n ph m ế ả ẩ T p chí, t r i, catalogạ ờ ơ Trang Web 2 Yêu c u mua s n ph m, chuy nầ ả ẩ ể yêu c u đã ch p nh nầ ấ ậ D ng n ph mạ ấ ẩ Th tín đi n tư ệ ử 3 Ki m tra catalog, giá cể ả Catalog Catalog tr c tuy nự ế 4 Ki m tra t n kho và kh ng đ nhể ồ ẳ ị giá cả Fax, đi n tho iệ ạ Catalog tr c tuy nự ế 5 L p đ n đ t hàng (ng i mua)ậ ơ ặ ườ D ng n ph mạ ấ ẩ email, Web 6 Theo dõi đ n đ t hàngơ ặ D ng n ph mạ ấ ấ C s d li u tr c tuy nơ ở ữ ệ ự ế 7 Ki m tra t n khoể ồ Ân ph m, fax, đi ń ẩ ệ tho iạ CSDL tr c tuy n, Webự ế 8 L ch trình phân ph iị ố D ng n ph mạ ấ ấ email, catalog tr c tuy nự ế 9 L p hóa đ nậ ơ D ng n ph mạ ấ ấ CSDL tr c tuy nự ế 10 Phân ph i s n ph mố ả ẩ Nhà v n chuy n ậ ể Nhà vc, mang interneṭ 11 Xác nh n biên laiậ D ng n ph mạ ấ ấ Th tín đi n tư ệ ử 12 G i hóa đ n (ng i cung ng)ử ơ ườ ứ Th tín truy n th ngư ề ố Th tín đi n tư ệ ử 13 Nh n hóa đ n (ng i mua)ậ ơ ườ Th tín truy n th ng ư ề ố EDI 14 L ch trình thanh toán ị D ng n ph mạ ấ ấ EDI, CSDL online 15 G i thanh toán (ng i mua)ử ườ Th tín truy n th ngư ề ố EDI 16 Nh n thanh toán (ng i cungậ ườ ng)ứ Th tín truy n th ngư ề ố EDI Qua b ng so sánh trên, có th th y r t nhi u b c th c hi n gi ng nhau, tuy nhiên,ả ể ấ ấ ề ướ ự ệ ố cách th c mà ứ thông tin đ c nh n và chuy n t iượ ậ ể ả l i khác nhau. ạ V m t công ngh , giao d ch trên c s gi y t tuy n th ng và giao d ch d a trên cề ặ ệ ị ơ ở ấ ờ ề ố ị ự ơ s máy vi tính khác nhau v nguyên t c, thao tác th c hi n và nh ng quy đ nh v lu tở ề ắ ự ệ ữ ị ề ậ pháp. T đó n y sinh các v n đ m i trong giao d ch TMĐT. ừ ả ấ ề ớ ị N u vi c t o ra, g i và nh n m t tài li u trên gi y ph c t p, m t nhi u th i gian vàế ệ ạ ử ậ ộ ệ ấ ứ ạ ấ ề ờ chi phí, thì vi c t o, g i và nh n các tài li u trên c s d li u trong máy vi tính r t thu nệ ạ ử ậ ệ ơ ở ữ ệ ấ ậ ti n, nhanh chóng và ít t n kém (nhanh h n 720 l n và r h n 355 l n). Tuy v y, m t tàiệ ố ơ ầ ẻ ơ ầ ậ ộ li u trên gi y khi đ c ký (b n g c), đã mang tính duy nh t, và không th sao chép. M tệ ấ ượ ả ố ấ ể ộ tài li u trên máy vi tính không có các tính ch t này, nó có th d dàng t o ra các b n saoệ ấ ể ễ ạ ả gi ng h t và không th phân bi t các b n sao này v i b n g c đ c. ố ệ ể ệ ả ớ ả ố ượ Nh ng khác nhau này d n đ n yêu c u khác nhau v ph ng pháp, v th t c (cáchữ ẫ ế ầ ề ươ ề ủ ụ th c) th c hi n và các ch c năng v lu t pháp khác nhau v i giao d ch truy n th ng (trênứ ự ệ ứ ề ậ ớ ị ề ố gi y) và giao d ch TMĐT (trên c s d li u trong máy tính).ấ ị ơ ở ữ ệ 3.2 SAN GIAO DICH TH NG MAI ĐIÊN T̀ ̣ ƯƠ ̣ ̣ Ử 3.2.1. Khai quat vê san giao dich th ng mai điên t́ ́ ̀ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử 3.2.1.1. Khai niêm va vai tro cua san giao dich th ng mai điên t́ ̣ ̀ ̀ ̉ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử San giao dich th ng mai điên t la 1 thi tr ng tr c tuyên, môt đia điêm hop ch̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ̣ ườ ự ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ợ đ c th c hiên trên mang internet ma đo nh ng ng i tham gia co thê tim kiêm thông tinượ ự ̣ ̣ ̀ ở ́ ữ ườ ́ ̉ ̀ ́ vê thi tr ng va san phâm, thiêt lâp cac quan hê cung nh tiên hanh đam phan tiên giaò ̣ ườ ̀ ̉ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ̃ ư ́ ̀ ̀ ́ ̀ dich.v.v….San giao dich th ng mai điên t con th c hiên cac giao dich điên t hang hoa vạ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ự ̣ ́ ̣ ̣ ử ̀ ́ ̀ dich vu, chuyên giao thông tin tr c tuyên, chuyên tiên điên t , đâu gia điên t , đâu thâu điêṇ ̣ ̉ ự ́ ̉ ̀ ̣ ử ́ ́ ̣ ử ́ ̀ ̣ t va h p tac thiêt kê, mua ban hang hoa công công, tiêp thi tr c tuyên đên khach hang vaử ̀ ợ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ự ́ ́ ́ ̀ ̀ th c hiên cac giao dich sau ban hang v.v….ự ̣ ́ ̣ ́ ̀ Nh vây, san giao dich th ng mai điên t th c chât la cac website mua ban hang hoaư ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ự ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ va dich vu. No đ c xây d ng không nhăm gi i thiêu, quang ba hay ban hang cua 1 công tỳ ̣ ̣ ́ ượ ự ̀ ớ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ̉ riêng re, cung không đê bô sung cho hê thông phân phôi săn co cua công ty th ng mai dich̉ ̃ ̉ ̉ ̣ ́ ́ ̃ ́ ̉ ươ ̣ ̣ vu nao đo ma tao ra 1 khoang không gian chung nhăm kêt nôi nhiêu ng i mua va ng i baṇ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ́ ̀ ườ ̀ ườ ́ lai v i nhau ma không bi gi i han b i không gian va th i gian. Đ n vi quan ly websitẹ ớ ̀ ̣ ớ ̣ ở ̀ ờ ơ ̣ ̉ ́ không tr c tiêp tham gia vao cac giao dich, không chiu trach nhiêm vê viêc phân phôi sanự ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ phâm va quang ba san phâm trên website. Ho chi chiu trach nhiêm duy tri môi tr ng kỷ ̀ ̉ ́ ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ườ ̉ thuât cho ng i mua va ng i ban, đông th i điêu phôi cac hoat đông diên ra trong môị ườ ̀ ườ ́ ̀ ờ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̃ tr ng đo. Chinh vi vây, khi tham gia vao cac san giao dich th ng mai điên t , cac nhaườ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ́ ̀ cung câp hanh hoa dich vu se năm quyên chu đông t ng đôi cao v i nh ng thông tin sań ̀ ́ ̣ ̣ ̃ ́ ̀ ̉ ̣ ươ ́ ớ ữ ̉ phâm cua minh va co thê t do t ng tac v i khach hang la doanh nghiêp hoăc ca nhân cung̉ ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ự ươ ́ ớ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ tham gia san giao dich v i chi phi thâp h n rât nhiêu so v i ph ng th c truyên thông̀ ̣ ớ ́ ́ ơ ́ ̀ ớ ươ ứ ̀ ́ San giao dich th ng mai điên t co vai tro to l n trong th ng mai hang hoa va dich̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ́ ̀ ớ ươ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ vu noi riêng va trong hoat đông kinh doanh cua cac doanh nghiêp noi chung. Do yêu câu tiêp̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ́ cân va x ly thông tin tr c tiêp, nhanh chong gi a doanh nghiêp v i nha cung câp va gi ạ ̀ ử ́ ự ́ ́ ữ ̣ ớ ̀ ́ ̀ ữ doanh nghiêp v i khach hang trong qua trinh mua ban va kinh doanh dich vu nên cac ph ng̣ ớ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ươ th c giao dich khac nhau đa đ c ng dung. San giao dich th ng mai điên t tr thanhứ ̣ ́ ̃ ượ ứ ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ở ̀ môt công cu rât manh đê ban va quang cao hang hoa, đông th i cho phep cac doanh nghiêp̣ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ờ ́ ́ ̣ tiêt kiêm đ c rât nhiêu chi phi; Căt giam nhu câu đôi v i cac c a hang, kho hang vât ly,́ ̣ ượ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ́ ớ ́ ử ̀ ̀ ̣ ́ đ n gian hoa qua trinh so sanh va l a chon san phâm, tao ra cac c hôi đê doanh nghiêp l aơ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̀ ự ̣ ̉ ̉ ̣ ́ ơ ̣ ̉ ̣ ự chon đâu vao tôt h n, quan ly viêc cung tiêu hang hoa tôt h n, thay đôi mâu ma san phâm vạ ̀ ̀ ́ ơ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ́ ơ ̉ ̃ ̃ ̉ ̉ ̀ đ a ra thi tr ng nhanh h n.ư ̣ ườ ơ Tuy nhiên kinh doanh qua san giao dich điên t cung tiêm ân trong đo rât nhiêu rui rò ̣ ̣ ử ̃ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ̉ va cam bây trong môi tr ng kinh doanh cung nh công nghê thông tin luôn thay đôi trong̀ ̣ ̃ ườ ̃ ư ̣ ̉ khi nhu câu cua khach hang ngay cang cao. Chinh vi thê tân dung đ c nh ng l i thê cua saǹ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ượ ữ ợ ́ ̉ ̀ giao dich điên t u thi tr c hêt chung ta cân phai hiêu ro thê nao la san giao dich điên t , cac̣ ̣ ử ̀ ướ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ̃ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ử ́ đăc tr ng cung nh la nh ng điêu kiên c ban cân thiêt cho viêc xây d ng va ân hanh saṇ ư ̃ ư ̀ ữ ̀ ̣ ơ ̉ ̀ ́ ̣ ự ̀ ̣ ̀ ̀ giao dich th ng mai điên t đê t đo l a chon ph ng phap, cach th c xây d ng va vâṇ ươ ̣ ̣ ử ̉ ừ ́ ự ̣ ươ ́ ́ ứ ự ̀ ̣ hanh san giao dich sao cho đat hiêu qua cao nhât̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ 3.2.1.2. Đăc tr ng c ban cua san giao dich th ng mai điên ṭ ư ơ ̉ ̉ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử San giao dich th ng mai điên t vân tuân thu nguyên li va ph ng th c hoat đông̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̃ ̉ ́ ̀ ươ ứ ̣ ̣ cua san giao dich truyên thông nh ng do s dung nh ng l i thê cua công nghê thông tin vả ̀ ̣ ̀ ́ ư ử ̣ ữ ợ ́ ̉ ̣ ̀ ky thuât điên t nên ngoai nh ng đăc tr ng chung cua san giao dich hang hoa con 1 sô điêm̃ ̣ ̣ ử ̀ ữ ̣ ư ̉ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̉ khac biêt c ban.́ ̣ ơ ̉ - San giao dich th ng mai điên t la 1 tô ch c kinh doanh dich vu, đong vai tro là ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ̉ ứ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ng i môi gi i. Tât ca cac giao dich th c hiên qua san giao dich th ng mai điên t đêu coườ ớ ́ ̉ ́ ̣ ự ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ́ s tham gia cua ng i ban, ng i mua va nhân viên môi gi i. Do đo san giao dich đ cự ̉ ườ ́ ườ ̀ ớ ́ ̀ ̣ ượ thiêt lâp, xây d ng va vân hanh b i 1 bô may điêu hanh gôm 1 sô bô phân. Quy mô cua bố ̣ ự ̀ ̣ ̀ ở ̣ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ phân điêu hanh san giao dich l n hay nho phu thuôc vao sô l ng thanh viên cung nh sộ ̀ ̀ ̀ ̣ ớ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ượ ̀ ̃ ư ́ l ng cac giao dich mua ban hang hoa, dich vu đ c th c hiên thông qua san giao dichượ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ượ ự ̣ ̀ ̣ - Cac ph ng th c giao dich tai san giao dich th ng mai điên t rât phong phu, baó ươ ứ ̣ ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ́ ́ gôm nh ng ph ng th c mua ban th c va giao dich không. Điêu nay co nghia la tai san giaò ữ ươ ứ ́ ự ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ ̣ ̀ dich điên t , ng i tham gia cung co thê tiên hanh th c hiên cac nghiêp vu nh : giao dicḥ ̣ ử ườ ̃ ́ ̉ ́ ̀ ự ̣ ́ ̣ ̣ ư ̣ ngay, giao dich ky han, giao dich t ng lai, giao dich quyên chon, đâu thâu, đâu gia…v.v.̣ ̀ ̣ ̣ ươ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ́ - San giao dich điên t thiêt lâp cac qui tăc cho cac thanh viên cua minh va co thê ap̀ ̣ ̣ ử ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ̉ ́ dung cac hinh th c th ng phat đôi v i nh ng thanh viên vi pham. Thanh viên cua san giaọ ́ ̀ ứ ưở ̣ ́ ớ ữ ̀ ̣ ̀ ̉ ̀ dich co thê la cac ca nhân hay cac tô ch c kinh doanh bât ky n c nao trên thê gi i, miêṇ ́ ̉ ̀ ́ ́ ́ ̉ ứ ở ́ ̀ ướ ̀ ́ ớ ̃ la đap ng đ c cac điêu kiên va qui đinh ma san giao dich yêu câù ́ ứ ượ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ - Sô l ng ng i mua, ng i ban, nha cung câp tham gia rât l ń ượ ườ ườ ́ ̀ ́ ́ ớ - Nh ng ng i tham gia v a co thê la ng i mua, v a co thê la ng i ban hoăc caữ ườ ừ ́ ̉ ̀ ườ ừ ́ ̉ ̀ ườ ́ ̣ ̉ hai va co quyên t do khai thac cac c hôi mua ban hang hoa, dich vu… trên san giao dich̀ ́ ̀ ự ́ ́ ơ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ - Thê hiên quan hê cung câu hang hoa cua thi tr ng. Gia hinh thanh trên san giaỏ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ườ ́ ̀ ̀ ̀ dich la gia chung cho san phâm trên thi tr ng.̣ ̀ ́ ̉ ̉ ̣ ườ Ngoai cac đăc tr ng trên, san giao dich th ng mai điên t con 1 sô đăc tr ng riêng̀ ́ ̣ ư ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ́ ̣ ư - Tât ca cac qui trinh giao dich mua ban hang hoa, dich vu, đam phan, th ng l ng,́ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ươ ượ thanh toan đêu đ c th c hiên tr c tuyên trên mang internet́ ̀ ượ ự ̣ ự ́ ̣ - Ng i mua va ng i ban co thê tham gia giao dich tai san giao dich vao bât c lucườ ̀ ườ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ứ ́ nao va bât c n i đâu trên thê gi ì ̀ ́ ứ ơ ́ ớ - Chung loai hang hoa, dich vu mua ban rât đa dang va phong phu, bao gôm ca hang̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ̀ hoa h u hinh lân hang hoa vô hinh́ ữ ̀ ̃ ̀ ́ ̀ - Ngoai cac nghiêp vu giông nh san giao dich hang hoa thông th ng nh : giao dich̀ ́ ̣ ̣ ́ ư ̀ ̣ ̀ ́ ườ ư ̣ ngay, giao dich ky han, giao dich t ng lai, giao dich quyên chon, đâu thâu, đâu gia….saṇ ̀ ̣ ̣ ươ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ́ ̀ giao dich th ng mai điên t con th c hiên ch c năng cung câp thông tin va kêt nôi khacḥ ươ ̣ ̣ ử ̀ ự ̣ ứ ́ ̀ ́ ́ ́ hang. Thông tin đ c cung câp tai san giao dich điên t rât phong phu va h u ich, no không̀ ượ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ử ́ ́ ̀ ữ ́ ́ chi la thông tin vê thi tr ng, san phâm va doanh nghiêp tham gia mua ban ma san giao dich̉ ̀ ̀ ̣ ườ ̉ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ th ng mai điên t con cung câp thông tin vê hê thông luât phap, cac chinh sach va tâp quanươ ̣ ̣ ử ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ ́ th ng mai cua nhiêu n c trong khu v c va trên thê gi iươ ̣ ̉ ̀ ướ ự ̀ ́ ớ - Cac thanh viên tham gia san giao dich đ c quyên khai thac thông tin thi tr ng, sań ̀ ̀ ̣ ượ ̀ ́ ̣ ườ ̉ phâm, chinh sach, va phap luât cua cac n c trong khu v c va trên thê gi i cung nh la s̉ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ướ ự ̀ ́ ớ ̃ ư ̀ ử dung cac công cu hô tr đê xây d ng gian hang tr c tuyêṇ ́ ̣ ̃ ợ ̉ ự ̀ ự ́ 3.2.1.3. Phân loai san giao dich th ng mai điên ṭ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử a. Theo chu thê tham gia san giao dich̉ ̉ ̀ ̣ - San giao dich chung (public emarketplace):̀ ̣ đây la san giao dich do cac tâp đoaǹ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ nganh nghê l n hay nh ng nha đâu t đôc lâp s h u va no đ c m cho tât ca cac doanh̀ ̀ ớ ữ ̀ ̀ ư ̣ ̣ ở ữ ̀ ́ ượ ở ́ ̉ ́ nghiêp. Hâu nh moi doanh nghiêp, moi ca nhân đêu co thê tr thanh thanh viên va th c hiêṇ ̀ ư ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ở ̀ ̀ ̀ ự ̣ cac giao dich th ng mai trên cac san giao dich nay.́ ̣ ươ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ Vi du: ́ ̣ www.vietnamchinalink.com, www.ebay.com, www.ecommerce.com ….v.v. - San giao dich riêng(Private emarketplace):̀ ̣ Đây la san giao dich bi han chê vê sồ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ́ l ng thanh viên tham gia. Ng i s h u san giao dich co quyên quyêt đinh cac điêu kiên,ượ ̀ ườ ở ữ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ̣ tiêu chuân ma theo đo no se đ c s dung lam căn c đê l a chon thanh viên tham gia.̉ ̀ ́ ́ ̃ ượ ử ̣ ̀ ứ ̉ ự ̣ ̀ Vi du: ́ ̣ www.vnemart.com.vn; www.alibaba.com b. Theo đôi t ng nganh hang kinh doanh trên san giao dich́ ượ ̀ ̀ ̀ ̣ - San giao dich th ng mai điên t chuyên môn hoa (vertical emarketplace):̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ́ đây là hinh th c đ c cac doanh nghiêp la nha san xuât, nha phân phôi hoăc ng i mua, ng i baǹ ứ ượ ́ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ườ ườ ́ môt hoăc môt sô loai hang hoa hoăc dich vu cu thê cua môt nganh hang nhât đinh nao đo ap̣ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ́ dung. Loai hinh san giao dich nay tâp trung kinh doanh cac san phâm cua 1 nganh cu thê,̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ̉ ̉ ̀ ̣ ̉ chăng han nh săt thep, thiêt bi điên t hoăc cac san phâm hoa chât..v.v. Va chu yêu phuc vủ ̣ ư ́ ́ ́ ̣ ̣ ử ̣ ́ ̉ ̉ ́ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̣ cho sô l ng ng i mua, ng i ban nhât đinh thông qua kêt nôi, đ a ho đên v i nhau.́ ượ ườ ườ ́ ́ ̣ ́ ́ ư ̣ ́ ớ Ngoai ra san giao dich chuyên môn hoa con cung câp cac thông tin liên quan đên nganh hang̀ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ kinh doanh cung nh la cac dich vu co gia tri khac chăng han nh c hôi viêc lam, diên đañ ư ̀ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ư ơ ̣ ̣ ̀ ̃ ̀ doanh nghiêp va thâm chi la cac ch ng trinh nghi s diên ra trong nganh.̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ươ ̀ ̣ ự ̃ ̀ Vi du: ́ ̣ www.vietsoftonline.com.vn - San giao dich th ng mai điên t tông h p (Horizontal emarketplace):̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̉ ợ la cac saǹ ́ ̀ giao dich th ng mai điên t kinh doanh v i sô l ng l n cac hang hoa va dich vu t nhiêụ ươ ̣ ̣ ử ớ ́ ượ ớ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ừ ̀ nganh hang khac nhaù ̀ ́ Vi du: ́ ̣ www.golmart.com.vn; www.vnemart.com.vn; www.alibaba.com 3.2.1.3. L i ich kinh doanh thông qua san giao dich th ng mai điên tợ ́ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử Kinh doanh thông qua san giao dich th ng mai điên t la ph ng th c mang lai chò ̣ ươ ̣ ̣ ử ̀ ươ ứ ̣ nhiêu l i ich cho ca doanh nghiêp va khach hang.̀ ợ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ a. Đôi v i doanh nghiêp.́ ớ ̣ San giao dich điên t tao ra 1 sân ch i binh đăng cho tât ca cac doanh nghiêp. Cac̀ ̣ ̣ ử ̣ ơ ̀ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ́ công ty du l n hay nho đêu co thê truy câp nh nhau đên cac khach hang va đêu co thê tao rà ớ ̉ ̀ ́ ̉ ̣ ư ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ s hiên diên internet nh nhau. L i ich cua san giao dich đôi v i doanh nghiêp laự ̣ ̣ ư ợ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ớ ̣ ̀ * Tăng doanh thu: - M rông hê thông khach hang va tăng kha năng tiêp cân v i thi tr ng thê gi iở ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̣ ớ ̣ ườ ́ ớ Ng i ban khi đa tham gia vao san giao dich điên t thi ngay lâp t c tr thanh ng iườ ́ ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ử ̀ ̣ ứ ở ̀ ườ ch i mang tinh quôc tê va đông th i đ c quyên tiêp cân v i 1 sô l ng l n cac khach hangơ ́ ́ ́ ̀ ̀ ờ ượ ̀ ́ ̣ ớ ́ ượ ớ ́ ́ ̀ tiêm năng trên toan thê gi i ma không bi han chê vê măt đia li cung nh la th i gian. Do đò ̀ ́ ờ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̃ ư ̀ ờ ́ cac công ty tin răng viêc kinh doanh thông qua san giao dich điên t lam tăng hiêu qua tiḿ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ử ̀ ̣ ̉ ̀ kiêm va tac đông t i ng i tiêu dung trong viêc giao dich đam phan v i đôi tac th ng maí ̀ ́ ̣ ớ ườ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ớ ́ ́ ươ ̣ va trong viêc phat triên san phâm m i.v.v…̀ ̣ ́ ̉ ̉ ̉ ớ - Tăng doanh sô ban t nh ng khach hang hiên taí ́ ừ ữ ́ ̀ ̣ ̣ Cac khach hang hiên tai se co điêu kiên đê tiêp cân dê dang h n, nhanh chong h n v í ́ ̀ ̣ ̣ ̃ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ̃ ̀ ơ ́ ơ ớ cac thông tin vê san phâm cua doanh nghiêp. Nhanh chong mua ban hang hoa dich vu hoăć ̀ ̉ ̉ ̉ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ yêu câu s tr giup. Theo doi tiên đô x ly đ n hang cua minh nêu co nhu câu t đo nhanh̀ ự ợ ́ ̃ ́ ̣ ử ́ ơ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̀ ừ ́ chong phan hôi cac yêu câu, y kiên cua minh cung nh nhanh chong nhân đ c nh ng dich́ ̉ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̃ ư ́ ̣ ượ ữ ̣ vu hô tr khach hang tôt h n, co chât l ng cao h ṇ ̃ ợ ́ ̀ ́ ơ ́ ́ ượ ơ - Tăng doanh sô ban t nh ng dich vu tao ra gia tri khac:́ ́ ừ ữ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ́ Khi san giao dich đ c s dung nh môt kênh ban hang m i cua doanh nghiêp thi cac̀ ̣ ượ ử ̣ ư ̣ ́ ̀ ớ ̉ ̣ ̀ ́ dich vu co săn co thê đ c s dung đê tao ra cac dich vu khac co gia tri cho khach hang v ị ̣ ́ ̃ ́ ̉ ượ ử ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ớ mong muôn tăng s thoa man cua khach hang va mang lai l i nhuân l n h n cho doanh́ ự ̉ ̃ ̉ ́ ̀ ̀ ̣ ợ ̣ ớ ơ nghiêp ̣ * Tiêt kiêm chi phi:́ ̣ ́ - Tiêt kiêm chi phi san xuât kinh doanh́ ̣ ́ ̉ ́ Viêc ng dung nh ng công nghê m i cho phep doanh nghiêp th c hiên tât ca cac̣ ứ ̣ ữ ̣ ớ ́ ̣ ự ̣ ́ ̉ ́ công đoan cua qua trinh san xuât kinh doanh tr c tiêp thông qua mang internet bao gôm ṭ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ự ́ ̣ ̀ ừ viêc quan ly kênh phân phôi, x ly đ n hang, giao hang cho đên thanh toan… điêu nay se chọ ̉ ́ ́ ử ́ ơ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̃ phep cac doanh nghiêp co thê căt giam 1 cach đang kê cac chi phi san xuât, chi phi văń ́ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ́ ́ ̉ ́ ́ ̉ ́ ́ phong, hanh chinh. Chăng han, khi doanh nghiêp co thê căt giam 5% chi phi bao hanh, bao trì ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ́ ̉ ̀ ̉ ̀ thông qua viêc ng dung cac giai phap kinh doanh điên t , hay doanh nghiêp co thê giaṃ ứ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ử ̣ ́ ̉ ̉ 20%-40% chi phi danh cho viêc phân phôi san phâm va đăc biêt la băng viêc t đông hoá ̀ ̣ ́ ̉ ̉ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ự ̣ ́ trong viêc x ly cac đ n đăt hang ma chi phi x ly 1 đ n đăt hang co thê giam xuông t 70̣ ử ́ ́ ơ ̣ ̀ ̀ ́ ử ́ ơ ̣ ̀ ́ ̉ ̉ ́ ừ usd xuông con 6 USD… Điêu quan trong h n, v i goc đô chiên l c, đo la cac nhân viên có ̀ ̀ ̣ ơ ớ ́ ̣ ́ ượ ́ ̀ ́ ́ năng l c đ c giai phong nhiêu công đoan s vu đê tâp trung vao nghiên c u phat triên, tự ượ ̉ ́ ̀ ̣ ự ̣ ̉ ̣ ̀ ứ ́ ̉ ừ đo tâp trung vao nghiên c u phat triên mang lai l i ich lâu dai h ń ̣ ̀ ứ ́ ̉ ̣ ợ ́ ̀ ơ - Tiêt kiêm chi phi ban hang: ́ ̣ ́ ́ ̀ thông qua cac ph ng tiên nh internet/web 1 nhân viêń ươ ̣ ư ban hang co thê giao dich đ c v i rât nhiêu khach hang khac nhau cung 1 th i điêm, cać ̀ ́ ̉ ̣ ượ ớ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ờ ̉ ́ catologue điên t trên trang web phong phu h n va đ c câp nhât th ng xuyên h n so v ị ử ́ ơ ̀ ượ ̣ ̣ ườ ơ ớ catologue in ân thông th ng. Do vây doanh nghiêp co thê dê dang tiêt kiêm đ c 25-30%́ ườ ̣ ̣ ́ ̉ ̃ ̀ ́ ̣ ượ chi phi ban hanǵ ́ ̀ - Tiêt kiêm chi phi giao dich:́ ̣ ́ ̣ Trong kinh doanh truyên thông đê xac đinh đ c thì ́ ̉ ́ ̣ ượ ̣ tr ng muc tiêu thi doanh nghiêp cân phai tiên hanh điêu tra, thăm do hăng thang va tiêu tônườ ̣ ̀ ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ́ hang nghin USD cho chi phi quang cao. Thông qua công nghê internet/web, doanh nghiêp̀ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̣ nhanh chong xac đinh va đinh vi thi tr ng đ c v i chi phi thâp nhât nh ng đem lai hiêú ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ườ ượ ớ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ qua cao nhât. Theo tinh toan, th i gian giao dich qua internet chi băng 7% th i gian giao dich̉ ́ ́ ́ ờ ̣ ̉ ̀ ờ ̣ qua fax va băng 0.5 phân nghin th i gian giao dich qua b u điên chuyên phat nhanh, con chì ̀ ̀ ̀ ờ ̣ ư ̣ ̉ ́ ̀ phi thanh toan qua internet chi băng t 10%-20% chi phi thanh toan theo cach truyên thônǵ ́ ̉ ̀ ừ ́ ́ ́ ̀ ́ Viêc tiêt kiêm th i gian va chi phi nhanh chong lam cho thông tin vê hang hoa tiêp câṇ ́ ̣ ờ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̣ v i ng i tiêu dung. Do đo doanh nghiêp cân s m năm băt nhu câu cua thi tr ng, căt giamớ ườ ̀ ́ ̣ ̀ ớ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ườ ́ ̉ sô l ng va th i gian hang năm l u kho cung nh kip th i thay đôi ph ng an san xuât,́ ượ ̀ ờ ̀ ̀ ư ̃ ư ̣ ờ ̉ ươ ́ ̉ ́ bam sat v i nhu câu thi tr ng, rut ngăn chu ky san xuât.ś ́ ớ ̀ ̣ ườ ́ ́ ̀ ̉ ́ * Thông tin phong phu: ́ Thông qua san giao dich điên t , cac doanh nghiêp hay cà ̣ ̣ ử ́ ̣ ́ nhân tham gia co thê nhanh chong năm băt đ c thi hiêu, nhu câu cua thi tr ng, tao d nǵ ̉ ́ ́ ́ ượ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ườ ̣ ự cung cô cac môi quan hê ban hang. T đo giup doanh nghiêp chu đông h n trong viêc tim̉ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ừ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ơ ̣ ̀ kiêm nguôn hang va tiên hanh giao dich cung nh tao thuân l i cho viêc xây d ng chiêń ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̃ ư ̣ ̣ ợ ̣ ự ́ l c san xuât va kinh doanh phu h p v i xu thê phat triên cua thi tr ng trong n c, khuượ ̉ ́ ̀ ̀ ợ ớ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ườ ướ v c va quôc tê. Măt khac, cac doanh nghiêp con co thê s dung internet đê tim kiêm thôngự ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ử ̣ ̉ ̀ ́ tin, chia se thông tin, lên kê hoach nh : ban hang, san xuât v.v…va mua ban tr c tuyên cac̉ ́ ̣ ư ́ ̀ ̉ ́ ̀ ́ ự ́ ́ công đoan san xuât kinh doanh cua minh trên c s t đông hoa cac hoat đông. ̣ ̉ ́ ̉ ̀ ơ ở ự ̣ ́ ́ ̣ ̣ * Tao điêu kiên thuân l i vê không gian va th i gian trong viêc thiêt lâp va cung cộ ̀ ̣ ̣ ợ ̀ ̀ ờ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ́ cac môi quan hê kinh doanh: ́ ́ ̣ Viêc tham gia vao cac san giao dich th ng mai điên t taọ ̀ ́ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̣ điêu kiên thuân l i trong viêc thiêt lâp va cung cô cac môi quan hê ban hang, đôi tac. Thay vì ̣ ̣ ợ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ̀ phai găp nhau tr c tiêp, cac đôi tac co thê trao đôi thông qua mang internet môt cach tr c tiêp̉ ̣ ự ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ ự ́ va liên tuc v i nhau, nh đo s h p tac va s quan ly đ c tiên hanh nhanh chong, thuâǹ ̣ ớ ờ ́ ự ợ ́ ̀ ự ̉ ́ ượ ́ ̀ ́ ̣ l i; tao điêu kiên tim kiêm cac ban hang m i, cac c hôi kinh doanh m i trên pham vi toanợ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ớ ́ ơ ̣ ớ ̣ ̀ quôc; khu v c va thê gi i va co nhiêu c hôi đê l a chon.́ ự ̀ ́ ớ ̀ ́ ̀ ơ ̣ ̉ ự ̣ * Nâng cao chât l ng dich vu khach hang:́ ượ ̣ ̣ ́ ̀ Thông qua viêc ng dung cac thanh t ụ ứ ̣ ́ ̀ ự cua công nghê thông tin, cac doanh nghiêp co thê cung câp cac dich vu khach hang 1 cach cỏ ̣ ́ ̣ ́ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ́ hiêu qua h n. Doanh nghiêp co thê theo doi toan bô qui trinh x ly đ n hang t viêc thanḥ ̉ ơ ̣ ́ ̉ ̃ ̀ ̣ ̀ ử ́ ơ ̀ ừ ̣ toan cho đên khi giao hang va do đo doanh nghiêp co c hôi đê tao ra cac dich vu co chât́ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ơ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ́ l ng cao đê thoa man tôt h n cac nhu câu khach hang va kêt qua la l i nhuân kinh doanh,ượ ̉ ̉ ̃ ́ ơ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ợ ̣ uy tin cua doanh nghiêp se tăng lên ́ ̉ ̣ ̃ * Tao điêu kiên đê doanh nghiêp truyên ba phô biên nhan hiêu hinh anh san phâm,̣ ̀ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̃ ̣ ̀ ̉ ̉ ̉ doanh nghiêp v i ban hang quôc tệ ớ ̣ ̀ ́ ́ Trong th c tê, kha năng đê cac doanh nghiêp ma đăc biêt la nh ng doanh nghiêp quiự ́ ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ữ ̣ mô v a va nho bo ra 1 sô tiên l n đê đê quang cao, gi i thiêu san phâm, hinh anh cua côngừ ̀ ̉ ̉ ́ ̀ ớ ̉ ̉ ̉ ́ ớ ̣ ̉ ̉ ̀ ̉ ̉ ty v i cac ban hang thê gi i thông qua cac ph ng th c kinh doanh truyên thông rât la hanớ ́ ̣ ̀ ́ ớ ́ ươ ứ ̀ ́ ́ ̀ ̣ chê, chinh vi vây hiên nay hâu hêt cac doanh nghiêp kinh doanh quôc tê đêu l a chon ph nǵ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ̀ ự ̣ ươ th c gi i thiêu san phâm thông qua viêc tham gia cac san giao dich điên t săn co trên mangứ ớ ̣ ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ử ̃ ́ ̣ internet v i chi phi h p ly va phu h p v i kha năng tai chinh cua cac doanh nghiêpớ ́ ợ ́ ̀ ̀ ợ ớ ̉ ̀ ́ ̉ ́ ̣ b. Đôi v i khach hang.́ ớ ́ ̀ - San giao dich th ng mai điên t mang đên cho khach hang 1 phong cach mua hang̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ́ ́ ̀ ́ ̀ m i, phong cach mua hang tr c tiêp thông qua mang internet, v a tiêt kiêm đ c th i gian,ớ ́ ̀ ự ́ ̣ ừ ́ ̣ ượ ờ v a tiêt kiêm đ c chi phi đi lai, giam b t cac ach tăc giao thông, đăc biêt la cac đô thiừ ́ ̣ ượ ́ ̣ ̉ ớ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ở ́ ̣ - Khach hang co pham vi l a chon măt hang rông rai h n, phong phu h n. S tôń ̀ ́ ̣ ự ̣ ̣ ̀ ̣ ̃ ơ ́ ơ ự trong khach hang m c cao h n, ho co điêu kiên thuân l i h n đê giao tiêp v i nhiêu nhạ ́ ̀ ở ứ ơ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ợ ơ ̉ ́ ớ ̀ ̀ san xuât khac nhau khi l a chon hang hoa dich vủ ́ ́ ự ̣ ̀ ́ ̣ ̣ - Do tham gia vao san giao dich, khach hang co thê giao dich tr c tiêp v i ng i saǹ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ự ́ ớ ườ ̉ xuât, bo qua nhiêu khâu trung gian nên co thê mua hang nhanh h n va v i gia ca re h n.́ ̉ ̀ ́ ̉ ̀ ơ ̀ ớ ́ ̉ ̉ ơ 3.2.2. Cac ph ng th c giao dich trên san giao dich th ng mai điên t́ ươ ứ ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử Vê c ban, giao dich tai san giao dich th ng mai điên t vân d a trên nên tang̀ ơ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ươ ̣ ̣ ử ̃ ự ̀ ̉ nghiêp vu th ng mai truyên thông. Vi vây, khi phat triên đên 1 trinh đô nhât đinh nao đo thị ̣ ươ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̀ san giao dich th ng mai điên t cung co thê th c hiên đây đu tât ca cac nghiêp vu nh : giaò ̣ ươ ̣ ̣ ử ̃ ́ ̉ ự ̣ ̀ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ư dich ngay, giao dich t ng lai, giao dich quyên chon hay đâu thâu, đâu gia…̣ ̣ ươ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ́ 3.2.2.1. Giao dich giao ngay (Spot transaction)̣ La hinh th c giao dich trong đo hang hoa đ c giao ngay va tra tiên ngay sau khi kỳ ̀ ứ ̣ ́ ̀ ́ ượ ̀ ̉ ̀ ́ kêt h p đông. Khai niêm giao ngay đây th ng la t môt đên hai ngay lam viêc kê t ngaý ợ ̀ ́ ̣ ở ườ ̀ ừ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ừ ̀ ky kêt h p đông va gia giao ngay đ c xac đinh theo qui luât cung câu trên thi tr ng. Dó ́ ợ ̀ ̀ ́ ượ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ườ đo, nghiêp vu đ c giao ngay la nghiêp vu gôc, con cac nghiêp vu khac la cac nghiêp vu phat́ ̣ ̣ ượ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ sinh, t c la đ c băt nguôn t nghiêp vu giao ngay b i vi gia ca ap dung cho cac h p đôngứ ̀ ượ ́ ̀ ừ ̣ ̣ ở ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ ợ ̀ giao ngay đ c hinh thanh tr c tiêp t quan hê cung câu vê hang hoa tai san giao dich, trongượ ̀ ̀ ự ́ ừ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ khi đo gia ca ap dung cho cac h p đông trong nh ng nghiêp vu con lai không đ c hinh́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ợ ̀ ữ ̣ ̣ ̀ ̣ ượ ̀ thanh tr c tiêp t quan hê cung câu trên thi tr ng ma đ c băt nguôn b i ti gia hôi đoai và ự ́ ừ ̣ ̀ ̣ ườ ̀ ượ ́ ̀ ở ̉ ́ ́ ́ ̀ s biên đông cua lai suât trên thi tr ng.ự ́ ̣ ̉ ̃ ́ ̣ ườ 3.2.2.2. Giao dich t ng laị ươ La ph ng th c giao dich mua ban hang hoa trong đo gia ca đ c ân đinh vao luc kỳ ươ ứ ̣ ́ ̀ ́ ́ ́ ̉ ượ ́ ̣ ̀ ́ ́ kêt h p đông nh ng viêc giao hang va thanh toan lai đ c th c hiên sau 1 ky han nhât đinh́ ợ ̀ ư ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ượ ự ̣ ̀ ̣ ́ ̣ trong t ng lai, nhăm muc đich thu l i nhuân hoăc bu đăp môt phân tôn thât do viêc chênhươ ̀ ̣ ́ ợ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̣ lêch gia gi a luc ky kêt h p đông va luc giao hang gây ra. Nghia la khi tiên hanh giao dicḥ ́ ữ ́ ́ ́ ợ ̀ ̀ ́ ̀ ̃ ̀ ́ ̀ ̣ t ng lai, doanh nghiêp se th c hiên mua hang th c đê ban ra trên thi tr ng t ng lai vaươ ̣ ̃ ự ̣ ̀ ự ̉ ́ ̣ ườ ươ ̀ ban hang th c nh ng mua vao trên thi tr ng t ng laí ̀ ự ư ̀ ̣ ườ ươ Giao dich t ng lai co thê đ c th c hiên cho ca cac giao dich th ng mai va phị ươ ́ ̉ ượ ự ̣ ̉ ́ ̣ ươ ̣ ̀ th ng mai. Tuy nhiên, rui ro trong kinh doanh hang hoa cua h p đông t ng lai (Futureươ ̣ ̉ ̀ ́ ̉ ợ ̀ ươ contact) co thê la rât l n. Vi vây, khi tham gia thi tr ng t ng lai, cac doanh nghiêp th nǵ ̉ ̀ ́ ớ ̀ ̣ ̣ ườ ươ ́ ̣ ườ s dung cac công cu phong chong rui ro thông qua cac nghiêp vu t bao hiêm ( Hedging) hayử ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ự ̉ ̉ nghiêp vu quyên choṇ ̣ ̀ ̣ 3.2.2.3. Giao dich quyên choṇ ̀ ̣ La cac giao dich gi a hai bên- ng i mua va ng i ban, trong đo ng i mua mua cuà ́ ̣ ữ ườ ̀ ườ ́ ́ ườ ̉ ng i ban không phai la môt mon hang ma la môt cai quyên, t c la quyên mua hay quyênườ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ứ ̀ ̀ ̀ ban 1 mon hang hoăc môt tai san nao đo theo m c gia đa đ c thoa thuân tr c trong tronǵ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ ứ ́ ̃ ượ ̉ ̣ ướ h p đông quyên chon. Điêm khac biêt gi a giao dich quyên chon va giao dich co ky hanợ ̀ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ữ ̣ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ (giao dich t ng lai) la trong giao dich quyên chon, doanh nghiêp co quyên th c hiên haỵ ươ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ự ̣ không th c hiên h p đông. Va trong tr ng h p không th c hiên h p đông, doanh nghiêpự ̣ ợ ̀ ̀ ườ ợ ự ̣ ợ ̀ ̣ chi mât môt khoan phi tham gia không đang kê so v i nh ng rui ro co thê xay ra. Sô tiên naỷ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̉ ớ ữ ̉ ́ ̉ ̉ ́ ̀ ̀ đ c goi la phi, tiên c c hay gia quyên chonượ ̣ ̀ ́ ̀ ượ ́ ̀ ̣ Giao dich quyên chon bao gôm quyên chon mua va quyên chon baṇ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ a. Giao dich quyên chon mua (call option)̣ ̀ ̣ Quyên chon mua la s t chon đê mua môt hang hoa, dich vu hoăc tai san theo môt̀ ̣ ̀ ự ự ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ ̣ m c gia cô đinh-goi la gia c đinh. Quyên chon mua co thê phân ra 2 loai: mua quyên chonứ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ướ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ̀ ̣ mua va mua quyên chon ban.̀ ̀ ̣ ́ b. Giao dich quyên chon ban ( Put option)̣ ̀ ̣ ́ Quyên chon ban la s t chon ban môt hang hoa, dich vu hay 1 tai san nao đo trong̀ ̣ ́ ̀ ự ự ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ t ng lai. T ng t nh quyên chon mua, quyên chon ban cung phân ra lam 2 loai la banươ ươ ự ư ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̃ ̀ ̣ ̀ ́ quyên chon mua va ban quyên chon ban. Đây la vi thê ng c lai v i quyên chon mua đà ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ượ ̣ ớ ̀ ̣ ̃ phân tich trêń ở 3.2.2.4. Nghiêp vu t bao hiêṃ ̣ ự ̉ ̉ La biên phap ky thuât th ng đ c cac nha buôn ban nguyên liêu, cac nha san xuât̀ ̣ ́ ̃ ̣ ườ ượ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ́ s dung nhăm t bao vê tr c nh ng rui ro biên đông gia lam thiêt hai đên sô lai d tinh,ử ̣ ̀ ự ̉ ̣ ướ ữ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̃ ự ́ băng cach l i dung giao dich không tai san giao dich. T bao hiêm con đ c xem la chiêǹ ́ ợ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ự ̉ ̉ ̀ ượ ̀ ́ l c nhăm tân dung tôi đa cac kha năng thanh công cua nha đâu t khi tiên hanh đâu t kinhươ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ ư ́ ̀ ̀ ư doanh cung nh đam bao răng cac nha đâu t co thê tranh đ c nh ng xu h ng biên đông̃ ư ̉ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ư ́ ̉ ́ ượ ữ ướ ́ ̣ l n, không d tinh tr c đ c cua thi tr ngớ ự ́ ướ ượ ̉ ̣ ườ 3.3.2.5. Đâu gia điên t́ ́ ̣ ử Ban đâu gia t lâu đa la hinh th c kinh doanh, mua ban quen thuôc đôi v i cac nêń ́ ́ ừ ̃ ̀ ̀ ứ ́ ̣ ́ ớ ́ ̀ kinh tê phat triên trên thê gi i. No đ c xem la môt ph ng th c ban hang đăc biêt, đ c tố ́ ̉ ́ ớ ́ ượ ̀ ̣ ươ ứ ́ ̀ ̣ ̣ ượ ̉ ch c công khai tai đia điêm nhât đinh, tai đo sau khi xem tr c hang hoa, nh ng ng i đênứ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ̣ ́ ướ ̀ ́ ữ ườ ́ mua t do canh tranh gia ca va hang hoa se đ c ban cho ng i nao tra gia cao nhât.ự ̣ ́ ̉ ̀ ̀ ́ ̃ ượ ́ ườ ̀ ̉ ́ ́ T đinh nghia trên cho thây vê măt ban chât, đâu thâu tr c tuyên đ c tô ch c trênừ ̣ ̃ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ự ́ ượ ̉ ứ nh ng nguyên tăc nh đâu thâu truyên thông. Điêm khac biêt c ban la đâu gia tr c tuyênữ ́ ư ́ ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ơ ̉ ̀ ́ ́ ự ́ trên mang internet ̣ 3.2.2.6. Đâu thâu điên t́ ̀ ̣ ử Đâu thâu điên t (đâu thâu tr c tuyên) la ph ng th c giao dich đăc biêt đ c th ć ̀ ̣ ử ́ ̀ ự ́ ̀ ươ ứ ̣ ̣ ̣ ượ ự hiên trên mang internet, trong đo ng i mua(ng i đâu thâu) công bô tr c cac điêu kiêṇ ̣ ́ ườ ườ ́ ̀ ́ ướ ́ ̀ ̣ mua hang đê ng i ban (ng i d thâu) bao gia va cac điêu kiên tra tiên, sau đo ng i đâù ̉ ườ ́ ườ ự ̀ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ườ ́ thâu se l a chon mua cua ng i d thâu co gia re nhât va cac điêu kiên tin dung phu h p̀ ̃ ự ̣ ̉ ườ ự ̀ ́ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ ợ h n ca v i nh ng điêu kiên ma ng i mua nêu raơ ̉ ớ ữ ̀ ̣ ̀ ườ Hiên nay, đâu thâu tr c tuyên la ph ng th c giao dich kha phô biên tai cac n c̣ ́ ̀ ự ́ ̀ ươ ứ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ́ ướ trên thê gi i, đăc biêt la cac n c phat triên. Đây la ph ng th c giao dich co kha nănǵ ớ ̣ ̣ ̀ ở ́ ướ ́ ̉ ̀ ươ ứ ̣ ́ ̉ giup doanh nghiêp co thê co nh ng h p đông xuyên quôc gia v i chi phi thâp. Măc du vây,́ ̣ ́ ̉ ́ ữ ợ ̀ ́ ớ ́ ́ ̣ ̀ ̣ v i không it doanh nghiêp Viêt Nam, hinh th c đâu thâu tr c tuyên vân đ c xem kha m iớ ́ ̣ ̣ ̀ ứ ́ ̀ ự ́ ̃ ượ ́ ớ mẻ 3.3. M T S H TH NG GIAO D CH TRONG TMĐTỘ Ố Ệ Ố Ị Có nhi u y u t nh h ng đ n c u trúc h th ng giao d ch trong TMĐT. Tính đaề ế ố ả ưở ế ấ ệ ố ị d ng c a các y u t đòi h i phát tri n các h th ng giao d ch có c u trúc khác nhau. đây,ạ ủ ế ố ỏ ể ệ ố ị ấ ở chúng ta xem xét b n c u trúc tiêu bi u, có th coi là b n cách ti p c n đ i v i các hố ấ ể ể ố ế ậ ố ớ ệ th ng giao d ch. ố ị Ph ng án 1: Máy ch Web v i m u đ n đ t hàng;ươ ủ ớ ẫ ơ ặ Ph ng án 2: Máy ch Web v i m t m u đ n đ t hàng s d ng giao th c giao d chươ ủ ớ ộ ẫ ơ ặ ử ụ ứ ị đi n t an toàn (SET – Secure Electronic Transactions);ệ ử Ph ng án 3: Áp d ng cho các giao d ch phân ph i đ c phát tri n b i th tr ng mươ ụ ị ố ượ ể ở ị ườ ở (Open Market – OM); Ph ng án 4: Mua bán m trên Consorsium Internet (OBI – Open Buying on theươ ở Internet). Đ phân tích c u trúc, c n xem xét b n y u t c s c a các h th ng giao d chể ấ ầ ố ế ố ơ ở ủ ệ ố ị TMĐT: - “Khách hàng” là m t h th ng máy tính, tr c h t là m t máy tính cá nhân, n iộ ệ ố ướ ế ộ ố m ng tr c ti p v i Internet thông qua nhà cung ng d ch v Internet (ISP), ho c gián ti pạ ự ế ớ ứ ị ụ ặ ế thông qua m ng công ty. Ng i mua s d ng máy tính khách hàng đ xem thông tin và muaạ ườ ử ụ ể hàng. - “Ng i bán” là m t h th ng ho c các h th ng máy tính ch a đ ng m t catalogườ ộ ệ ố ặ ệ ố ứ ự ộ đi n t c a ng i bán, và trong tr ng h p mua bán tr c ti p trên m ng, có c các s nệ ử ủ ườ ườ ợ ự ế ạ ả ả ph m đ th c hi n qua m ng.ẩ ể ự ệ ạ - H th ng giao d ch: m t h th ng ho c các h th ng máy tính t o ra đ n đ t hàngệ ố ị ộ ệ ố ặ ệ ố ạ ơ ặ c th và ch u trách nhi m thanh toán, l u tr h s và các v n đ giao d ch kinh doanhụ ể ị ệ ư ữ ồ ơ ấ ề ị khác. - C ng thanh toán: H th ng máy tính đ nh h ng các ch th đ i v i m ng tài chínhổ ệ ố ị ướ ỉ ị ố ớ ạ đang t n t i nh c p phép và gi i quy t qua th tín d ng. ồ ạ ư ấ ả ế ẻ ụ Các c u trúc khác nhau s d ng b n thành ph n này theo các cách khác nhau. Trongấ ử ụ ố ầ m t s h th ng, m t s thành ph n đ c k t h p trong m t h th ng đ n l , trong khiộ ố ệ ố ộ ố ầ ượ ế ợ ộ ệ ố ơ ẻ đó m t s h th ng khác, c b n thành ph n đ c đ a vào m t s h th ng máy tínhở ộ ố ệ ố ả ố ầ ượ ư ộ ố ệ ố nh t đ nh. ấ ị Khi các nhà thi t k m t h th ng kinh doanh l a ch n vi c phân chia t ng quátế ế ộ ệ ố ự ọ ệ ổ ch c năng, c n ph i th c hi n m t s quy t đ nh các l p ch c năng th p h n. Ví d ,ứ ầ ả ự ệ ộ ố ế ị ở ớ ứ ấ ơ ụ ch c năng t p h p đ n đ t hàng cho phép t ng h p các hàng hóa đ n l thành m t đ nứ ậ ợ ơ ặ ổ ợ ơ ẻ ộ ơ đ t hàng hoàn thi n, có th đ c b sung vào nh m t ph n c a ng i bán hàng, nh giaoặ ệ ể ượ ổ ư ộ ầ ủ ườ ư d ch ho c nh m t thành ph n c a khách hàng.ị ặ ư ộ ầ ủ 3.3.1. H th ng máy ch Web v i m u đ n đ t hàngệ ố ủ ớ ẫ ơ ặ M t máy ch Web v i các trang catalog và m u đ n đ t hàng là m t trong các cáchộ ủ ớ ẫ ơ ặ ộ th c đ n gi n nh t đ xây d ng m t h th ng th ng m i Internet. Cách ti p c n nàyứ ơ ả ấ ể ự ộ ệ ố ươ ạ ế ậ mang tên đ c tr ng là máy ch c a ng i bán (merchant server). ặ ư ủ ủ ườ S đ c a m t h th ng đ i di n đ c ch ra s đ bên d i ơ ồ ủ ộ ệ ố ạ ệ ượ ỉ ở ơ ồ ướ InternetInternet M ng tài ạ chính M ng tài ạ chính Trình duy t ệ c a ng i muaủ ườ Máy chủ c a ng i bánủ ườ D li u ữ ệ catalog và đ t ặ hàng Hình 4-3: S đ v t lý c a h th ng máy ch ng i bán v i đ n đ t hàngơ ồ ậ ủ ệ ố ủ ườ ớ ơ ặ Và s đ k t c u logic c a máy ch ng i bán đ c ch ra s đ ơ ồ ế ấ ủ ủ ườ ượ ỉ ở ơ ồ Hình 4-4: S đ logic c a h th ng máy ch ng i bán v i đ n đ t hàngơ ồ ủ ệ ố ủ ườ ớ ơ ặ Trong thí d này, m t máy ch Web s cung c p c n i dung catalog và m u đ tụ ộ ủ ẽ ấ ả ộ ẫ ặ hàng. Nói cách khác, c máy ch ng i bán và máy ch giao d ch đ c k t h p thành m tả ủ ườ ủ ị ượ ế ợ ộ h th ng, và đây không có m t c ng thanh toán hi n h u. Catalog có th là m t hệ ố ở ộ ổ ệ ữ ể ộ ệ th ng các trang Web mô t các hàng hóa bán, kèm theo các hình nh, b n v , các mô t đ cố ả ả ả ẽ ả ặ đi m k thu t, các ho t hình, các đo n video ho c audio, v..v.. Trang Web có th đ c t oể ỹ ậ ạ ạ ặ ể ượ ạ ra b i các trang tĩnh b ng cách s d ng b biên t p HTML, ho c có th là các trang Webở ằ ử ụ ộ ậ ặ ể đ ng t c s d li u v hàng hóa v i m t nút b m đ khách hàng có th nh n nút muaộ ừ ơ ở ữ ệ ề ớ ộ ấ ể ể ấ hàng hóa đó, ho c b sung vào gi mua hàng khi ki m tra đ thanh toán sau đó. Khi đã s nặ ổ ỏ ể ể ẵ sàng mua m t ho c nhi u hàng hóa, khách hàng s nh n vào nút ki m tra và b t đ u quáộ ặ ề ẽ ấ ể ắ ầ trình thanh toán giao d ch.ị Thanh toán b ng th tín d ng là ph ng pháp đ c s d ng ph bi n nh t trênằ ẻ ụ ươ ượ ử ụ ổ ế ấ Internet đ thanh toán các giao d ch mua bán l hi n nay. M t m u đ n hàng đ n gi n cóể ị ẻ ệ ộ ẫ ơ ơ ả th bao g m danh m c các hàng hóa mua bán, và m t h th ng các tr ng đ ng i muaể ồ ụ ộ ệ ố ườ ể ườ nh p các d li u thông tin c a th thanh toán tín d ng, bao g m s th , th i h n có hi uậ ữ ệ ủ ẻ ụ ồ ố ẻ ờ ạ ệ l c c a th và đ a ch nh n hàng, n u nh là hàng hóa v t th . M u đ n có th yêu c uự ủ ẻ ị ỉ ậ ế ư ậ ể ẫ ơ ể ầ D li u ữ ệ catalog D li u ữ ệ đ t hàngặ Trang catalog Th ng kêốn i dungộ Thu th p các ậ đ n hàngơ Th thanh toánẻ Máy ch Webủ đ a ch ng i đi n m u đ n, vì m t s h th ng thanh toán s d ng đ a ch này nh m tị ỉ ườ ề ẫ ơ ộ ố ệ ố ử ụ ị ỉ ư ộ ph n c a vi c ki m tra ng i gi th tín d ng. ầ ủ ệ ể ườ ữ ẻ ụ Tuy nhiên, máy ch Web có th s d ng m t c ch thanh toán khác. Trong ph ngủ ể ử ụ ộ ơ ế ươ án đ n gi n nh t c a mô hình này, khách hàng không b t bu c ph i có các năng l cơ ả ấ ủ ắ ộ ả ự th ng m i đ c bi t, và ng d ng th ng m i không yêu c u ph n m m b sung cho cươ ạ ặ ệ ứ ụ ươ ạ ầ ầ ề ổ ơ ch thanh toán. Th tín d ng, phi u mua hàng và các lo i hình thanh toán d a trên c s tàiế ẻ ụ ế ạ ự ơ ở kho n khác, t o nên c s chung cho tính u vi t c a kh năng an toàn trên Web hi n nay. ả ạ ơ ở ư ệ ủ ả ệ C u trúc c b n này có th thích ng hóa và có hi u qu đ i v i m t s lo i ngấ ơ ả ể ứ ệ ả ố ớ ộ ố ạ ứ d ng TMĐT. Nó đ c đánh giá cao tr c h t b i tính đ n gi n.ụ ượ ướ ế ở ơ ả 3.3.2. H ệ th ngố giao d ch đi n t an toàn (SET)ị ệ ử Giao d ch đi n t an toàn – SET là m t chu n cho các giao d ch thanh toán th tínị ệ ử ộ ẩ ị ẻ d ng có th áp d ng cho Internet. Trong h th ng SET, c ng thanh toán đ c đ a thêmụ ể ụ ệ ố ổ ượ ư vào phân bi t v i máy ch thanh toán. ệ ớ ủ S khác nhau c b n gi a h th ng máy ch Web v i đ n đ t hàng và h th ng d aự ơ ả ữ ệ ố ủ ớ ơ ặ ệ ố ự trên SET n m trong cách th c mà đ n đ t hàng đ c th c hi n và cách th c mà liên l cằ ứ ơ ặ ượ ự ệ ứ ạ liên quan đ n thanh toán đ c ti n hành. ế ượ ế d ng đ n gi n nh t, c u trúc SET k th a t h th ng đ n đ t hàng máy chỞ ạ ơ ả ấ ấ ế ừ ừ ệ ố ơ ặ ủ ng i bán (merchant server order form) th i đi m khi áp d ng thanh toán b ng th tínườ ở ờ ể ụ ằ ẻ d ng. Máy ch ng i bán, thay b ng vi c k t n i tr c ti p v i m ng c p phép th tínụ ủ ườ ằ ệ ế ố ự ế ớ ạ ấ ẻ d ng, l p đ t thêm m t SET module ng i bán (SET merchant module). Khi SET moduleụ ắ ặ ộ ườ đ c g i đ th c hi n thanh toán, s xu t hi n các b c sau: ượ ọ ể ự ệ ẽ ấ ệ ướ - Module ng i bán g i m t thông đi p đ n túi SET n m t i máy tính ng i mua, cóườ ử ộ ệ ế ằ ạ ườ ch a m t mô t l nh mua và t ng giá c .ứ ộ ả ệ ổ ả - Ng i mua s d ng túi thanh toán đ l a ch n th thanh toán và kh ng đ nh vi cườ ử ụ ể ự ọ ẻ ẳ ị ệ mua. - Thông qua máy tính c a ng i bán, túi SET liên l c v i c ng thanh toán SET ngânủ ườ ạ ớ ổ ở hàng ch p nh n thanh toán.ấ ậ - C ng thanh toán k t n i v i m ng tài chính truy n th ng cho phép giao d ch.ổ ế ố ớ ạ ề ố ị - Máy tính c a ng i bán l u tr các thông tin báo đáp và g i hóa đ n t i ng i mua.ủ ườ ư ữ ử ơ ớ ườ 3.3.3. C u trúc c a h th ng th tr ng m (OM – Open Market)ấ ủ ệ ố ị ườ ở InternetInternet M ng tài ạ chính M ng tài ạ chính Trình duy t ệ c a ng i muaủ ườ Máy ch chia s ủ ẻ giao d ch ị Máy ch catalog ủ v i liên k t an toànớ ế Hình 4-5: S đ v t lý c a m t h th ng OMơ ồ ậ ủ ộ ệ ố Ý t ng c b n v c u trúc này là tách bi t vi c qu n lý n i dung ra kh i qu n lýưở ơ ả ề ấ ệ ệ ả ộ ỏ ả giao d ch thông qua công ngh đ c g i là liên k t an toàn. Ý t ng này cho phép các máyị ệ ượ ọ ế ưở ch catalog đa m i chia s kh năng c a công c giao d ch đ n đ c và cho phép các bủ ố ẻ ả ủ ụ ị ơ ộ ộ ph n đ nh h ng n i dung c a h th ng ho t đ ng đ c l p v i các b ph n đ nh h ngậ ị ướ ộ ủ ệ ố ạ ộ ộ ậ ớ ộ ậ ị ướ giao d ch c a đi n t . Cách ti p c n đó cũng cho phép các t ch c d ch v tr thành cácị ủ ệ ử ế ậ ổ ứ ị ụ ở nhà cung ng d ch v th ng m i – ng i có th cung c p các d ch v qu n lý giao d chứ ị ụ ươ ạ ườ ể ấ ị ụ ả ị trên c s ngo i ngu n cho các công ty khác. S đ v t lý c a m t h th ng OM đ c thơ ở ạ ồ ơ ồ ậ ủ ộ ệ ố ượ ể hi n s đ ệ ở ơ ồ Trong c u trúc này, máy ch giao d ch đ c tách r i kh i máy ch ng i bán, và ấ ủ ị ượ ờ ỏ ủ ườ ở đây có th có ho c không có c ng thanh toán riêng bi t, ph thu c vào vi c ph ng th cể ặ ổ ệ ụ ộ ệ ươ ứ thanh toán nào đ c duy trì.ượ 3.3.4. H th ng mua hàng m trên Internetệ ố ở H th ng mua hàng m trên Internet – OBI là m t đ ngh do Consorsium OBI đệ ố ở ộ ề ị ề xu t. Consorsium này là m t nhóm các t ch c thu c bên mua, bên bán, các t ch c thanhấ ộ ổ ứ ộ ổ ứ toán và các công ty công ngh th c hi n vi c gi i quy t v n đ th ng m i B2B trênệ ự ệ ệ ả ế ấ ề ươ ạ Internet. Ý tu ng c b n c a OBI là chia tách ch c năng c a h th ng th ng m i gi aở ơ ả ủ ứ ủ ệ ố ươ ạ ữ các ho t đ ng bên mua và các ho t đ ng bên bán sao cho m i t ch c qu n lý các ch cạ ộ ạ ộ ỗ ổ ứ ả ứ năng này đ c k t n i logic v i nó.ượ ế ố ớ OBI đ c thi t k d a trên mô hình kinh doanh th hi n qua s đ .ượ ế ế ự ể ệ ơ ồ Ng i yêu ườ c uầ T ch c ổ ứ mua hàng C quan c p ơ ấ phép thanh toán Nhà cung ngứ T o và thông qua các ạ đ n mua hàngơ Thông tin v ng i yêu c uề ườ ầ đ ngh mua hàng ch gi i quy tề ị ờ ả ế Xác th c thanh toánự Th c hi n ự ệ thanh toán Hình 4-6: S đ c u trúc c a m t h th ng OBIơ ồ ầ ủ ộ ệ ố Trong mô hình này, s phân chia logic các ho t đ ng là s p x p c s d li u, dự ạ ộ ắ ế ơ ở ữ ệ ữ li u mô t ng i yêu c u, quá trình quy t đ nh mua c a bên mua và s p x p catalog, qu nệ ả ườ ầ ế ị ủ ắ ế ả lý đ t hàng, th c hi n và thanh toán c a bên bán. Ý t ng then ch t trong OBI có quan hặ ự ệ ủ ưở ố ệ v i các thành ph n ch c năng là s phân tách máy ch giao d ch thành bên b ph n mua vàớ ầ ứ ự ủ ị ộ ậ b ph n bán c a nó.ộ ậ ủ Đ th c hi n công vi c ki n trúc này, c n thi t có hai nhân t t ng tác gi a cácể ự ệ ệ ế ầ ế ố ươ ữ thành ph n mua và thành ph n bán: s xác th c ng i yêu c u và s th c hi n đ n. ầ ầ ự ự ườ ầ ự ự ệ ơ - Xác th c ng i yêu c u: Vì t ch c – bên mua trong mô hình OBI có trách nhi mự ườ ầ ổ ứ ệ qu n lý t p h p nh ngng i yêu c u, bên bán c n ph i có các ph ng ti n chu n hóa đả ậ ợ ữ ườ ầ ầ ả ươ ệ ẩ ể xác th c nh ng ng i yêu c u t ng lai nh nh ng ng i đã đ c t ch c – bên mua choự ữ ườ ầ ươ ư ữ ườ ượ ổ ứ phép. OBI s d ng ch ng th c khóa công c ng cho m c đích này. Khi ng i yêu c u l tử ụ ứ ự ộ ụ ườ ầ ướ xem catalog, h trình b n gi y ch ng nh n đ c t ch c – bên mua ký xác nh n. Cáchọ ả ấ ứ ậ ượ ổ ứ ậ ti p c n này ng ý r ng, trong th i gian quan h th ng m i gi a các công ty đ c thi tế ậ ụ ằ ờ ệ ươ ạ ữ ượ ế l p, catalog c a ng i cung ng ph i có c u hình sao cho có kh năng ti p nh n đ cậ ủ ườ ứ ả ấ ả ế ậ ượ gi y ch ng nh n c a ng i mua.ấ ứ ậ ủ ườ - X lý đ n đ t hàng: trong OBI, ng i yêu c u xây d ng l nh mua hàng thông quaử ơ ặ ườ ầ ự ệ t ng tác v i catalog c a ng i cung ng. L nh mua hàng này ti p đó đ c g i v i m tươ ớ ủ ườ ứ ệ ế ượ ử ớ ộ khuôn d ng tiêu chu n hóa đ c g i là yêu c u l nh OBI t máy ch OBI bên bán đ n bênạ ẩ ượ ọ ầ ệ ừ ủ ế mua. Khi đó, b t kỳ quá trình ch p thu n c n thi t nào đ u đ c ti n hành. Sau khi l nhấ ấ ậ ầ ế ề ượ ế ệ k t thúc, l nh s quay tr l i bên bán nh m t l nh OBI đ th c hi n. ế ệ ẽ ở ạ ư ộ ệ ể ự ệ - L i ích th c s c a s l a ch n h th ng v n hành OBI ch đ c nh n th y khiợ ự ự ủ ự ự ọ ệ ố ậ ỉ ượ ậ ấ các công ty – bên bán đa m i buôn bán v i các công ty – bên mua. Khi đó, bên mua có thố ớ ể qu n lý m t cách t p trung c s d li u v ng i yêu c u và h th ng ch p thu n và sả ộ ậ ơ ở ữ ệ ề ườ ầ ệ ố ấ ậ ử d ng các h th ng này m t cách liên t c v i các đ i tác. T ng t , t ch c bán hàng cóụ ệ ố ộ ụ ớ ố ươ ự ổ ứ th cân b ng catalog ch và h th ng qu n lý v i nhi u ng i mua khác nhau. Trongể ằ ủ ệ ố ả ớ ề ườ tr ng thái lý t ng này, thông tin không b sao chép l i phía bên kia. ạ ưở ị ạ ở - Trình t các giao d ch trong mô hình OBI nh sau:ự ị ư 1. Ng i yêu c u s d ng m t trình duy t Web đ k t n i v i máy ch mua c a tườ ầ ử ụ ộ ệ ể ế ố ớ ủ ủ ổ ch c mua và l a ch n m t siêu liên k t t i máy ch catalog c a t ch c bán.ứ ự ọ ộ ế ớ ủ ủ ổ ứ 2. Máy ch catalog c a t ch c bán ti n hành xác th c ng i yêu c u d a trên c sủ ủ ổ ứ ế ự ườ ầ ự ơ ở gi y ch ng nh n s hóa và sau đó cho phép ng i yêu c u xem, l a ch n hàng hóaấ ứ ậ ố ườ ầ ự ọ và ghi l i.ạ 3. N i dung c a đ n đ t hàng đ c chuy n t máy ch catalog đ n máy ch OBI c aộ ủ ơ ặ ượ ể ừ ủ ế ủ ủ t ch c bán.ổ ứ 4. Máy ch OBI c a bên bán đ a đ n đ t hàng vào yêu c u đ n OBI đ c gói trongủ ủ ư ơ ặ ầ ơ ượ m t đ i t ng OBI (v i m t ch ký s tùy ý), và chuy n yêu c u đ n này đ n máyộ ố ượ ớ ộ ữ ố ể ầ ơ ế ch OBI c a t ch c mua qua Internet. ủ ủ ổ ứ 5. Ng i yêu c u đ nh rõ b t kỳ m t s chú gi i c n thi t nào đ i v i đ n, và x y raườ ầ ị ấ ộ ự ả ầ ế ố ớ ơ ả các quá trình ch p thu n n i b . ấ ậ ộ ộ 6. L nh sau khi ch p thu n và hoàn thành đ c đ a vào đ nh d ng đ n OBI, đ c góiệ ấ ậ ượ ư ị ạ ơ ượ trong m t đ i t ng OBI, đ c chuy n ng c l i t ch c bán thông qua Internet.ộ ố ượ ượ ể ượ ạ ổ ứ T ch c bán nh n đ c s cho phép thanh toán, n u c n thi t, và b t đ u th cổ ứ ậ ượ ự ế ầ ế ắ ầ ự hi n đ n.ệ ơ Tóm t t n i dungắ ộ Giao d ch trong TMĐT là m t h th ng bao g m không ch các giao d ch liên quanị ộ ệ ố ồ ỉ ị đ n mua bán hàng hóa và d ch v , t o thu nh p, mà còn là các giao d ch có kh năng trế ị ụ ạ ậ ị ả ợ giúp quá trình t o ra thu nh p: kích thích nhu c u đ i v i hàng hóa và d ch v , cung ngạ ậ ầ ố ớ ị ụ ứ d ch v tr giúp bán hàng, tr giúp ng i tiêu dùng, ho c tr giúp trao đ i thông tin gi aị ụ ợ ợ ườ ặ ợ ổ ữ các doanh nghi p.ệ Sau khi m t đ n đ t hàng đã đ c đ t, và đã thanh toán (hay ít nh t có m t l i h aộ ơ ặ ượ ặ ấ ộ ờ ứ thanh toán đúng quy đ nh), b c ti p theo là th c hi n đ n đ t hàng. Đi u đó x y ra nhị ướ ế ự ệ ơ ặ ề ả ư th nào, ph thu c vào lo i hàng hóa đ c mua bán. ế ụ ộ ạ ượ Không ch khách hàng c n m t s h tr nào đó v s n ph m và d ch v mà b nỉ ầ ộ ự ỗ ợ ề ả ẩ ị ụ ả thân các doanh nghi p cũng mu n ti p xúc v i khách hàng đ qua đó có đ i sách c i ti nệ ố ế ớ ể ố ả ế s n ph m và d ch v cho phù h p khách hàng trong t ng lai. ả ẩ ị ụ ợ ươ Tính đa d ng c a các y u t đòi h i phát tri n các h th ng giao d ch có c u trúc khácạ ủ ế ố ỏ ể ệ ố ị ấ nhau. Có b n c u trúc tiêu bi u, có th coi là b n cách ti p c n đ i v i các h th ng giaoố ấ ể ể ố ế ậ ố ớ ệ ố d ch. ị M t máy ch Web v i các trang catalog và m u đ n đ t hàng là m t trong các cáchộ ủ ớ ẫ ơ ặ ộ th c đ n gi n nh t đ xây d ng m t h th ng th ng m i Internet. Cách ti p c n nàyứ ơ ả ấ ể ự ộ ệ ố ươ ạ ế ậ mang tên đ c tr ng là máy ch c a ng i bán.ặ ư ủ ủ ườ Giao d ch đi n t an toàn là m t chu n cho các giao d ch thanh toán th tín d ng cóị ệ ử ộ ẩ ị ẻ ụ th áp d ng cho Internet. Trong h th ng SET, c ng thanh toán đ c đ a thêm vào phânể ụ ệ ố ổ ượ ư bi t v i máy ch thanh toán. ệ ớ ủ Trong c u trúc c a h th ng th tr ng m , máy ch giao d ch đ c tách r i kh iấ ủ ệ ố ị ườ ở ủ ị ượ ờ ỏ máy ch ng i bán, và đây có th có ho c không có c ng thanh toán riêng bi t, phủ ườ ở ể ặ ổ ệ ụ thu c vào vi c ph ng th c thanh toán nào đ c duy trì.ộ ệ ươ ứ ượ Ý tu ng c b n c a H th ng mua hàng m trên Internet là chia tách ch c năng c aở ơ ả ủ ệ ố ở ứ ủ h th ng th ng m i gi a các ho t đ ng bên mua và các ho t đ ng bên bán sao cho m iệ ố ươ ạ ữ ạ ộ ạ ộ ỗ t ch c qu n lý các ch c năng này đ c k t n i logic v i nó.ổ ứ ả ứ ượ ế ố ớ Xem xét chu i giá tr c a doanh nghi p giúp chúng ta xác đ nh khu v c tr ng đi m –ỗ ị ủ ệ ị ự ọ ể doanh nghi p ho t đ ng t t nh t khu v c nào, ho c c n đ t tr ng tâm vào khu v c nàoệ ạ ộ ố ấ ở ự ặ ầ ặ ọ ự nh t nh m nâng cao hi u qu kinh doanh.ấ ằ ệ ả Câu h i ôn t pỏ ậ Q4.1. So sánh l i ích kinh t trên mô hình TMĐT và mô hình th ng m i truy n th ngợ ế ươ ạ ề ố theo các ch tiêu trong ho t đ ng: tìm ki m m t hàng, ki m tra m t hàng, ki m tra v tàiỉ ạ ộ ế ặ ể ặ ể ề chính, ph ng th c thanh toán, ph ng th c v n chuy n. ươ ứ ươ ứ ậ ể

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfGiao dịch trong thương mại điện tử.pdf
Tài liệu liên quan