Đề cương Phương pháp nghiên cứu khoa học Môi trường

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA MÔI TRƢỜNG VÀ CÔNG NGHỆ SINH HỌC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN (Mẫu chương trình đào tạo tín chỉ) 1. Thông tin chung về môn học - Tên môn học: Phƣơng pháp nghiên cứu khoa học Môi trƣờng - Mã môn học: 441041 - Số tín chỉ: 2 - Thuộc chương trình đào tạo của khóa, bậc: bậc Đại học ngành Môi trường - Loại môn học:  Bắt buộc:  Lựa chọn: x - Các môn học tiên quyết (những môn phải học trước môn này): Khoa học môi trường; Sinh thái môi trường - Các môn học kế tiếp (những môn học ngay sau môn này): - Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:  Nghe giảng lý thuyết : 24 tiết  Làm bài tập trên lớp : 3 tiết  Thảo luận : 3 tiết  Thực hành, thực tập (ở PTN, nhà máy, studio, điền dã, thực tập...): . tiết  Hoạt động theo nhóm : tiết  Tự học : 30 giờ - Khoa/ Bộ môn phụ trách môn học: Bộ môn Môi trường / Khoa Môi trường và Công nghệ sinh học, 144/24 Điện Biên Phủ, P.25, Q.Bình Thạnh, TP.HCM 2. Mục tiêu của môn học Kiến thức: Giúp sinh viên hiểu một qui trình nghiên cứu khoa học bao gồm: hình thành ý tưởng, mục tiêu nghiên cứu, phương pháp luận và phương pháp tiếp cận-thực hiện, thu thập và xử lý số liệu, diễn giải kết quả và thảo luận, trình bày kết quả. Kỹ năng: Giúp sinh viên trong làm Đồ án/Khóa luận tốt nghiệp; Làm nghiên cứu khoa học sinh viên; Có khả năng viết đề cương nghiên cứu các cấp (Trường, tỉnh, thành phố); Cách viết và trình bày một bài báo khoa học. Thái độ, chuyên cần: Tham gia > 75% số tiết lý thuyết Tóm tắt nội dung môn học (khoảng 150 từ) Nội dung cơ bản của môn học được thiết kế nhằm cung cấp cơ sở lý thuyết về phương pháp khoa học để sinh viên có thể ứng dụng trong nghiên cứu, bao gồm 3 công đoạn chính: 1. Xác định vấn đề nghiên cứu và chuẩn bị nghiên cứu 2. Thực hiện nghiên cứu 3. Xử lý kết quả nghiên cứu và viết báo cáo khoa học 3. Tài liệu học tập - Tài liệu liệu bắt buộc, tham khảo bằng tiếng Việt, tiếng Anh (hoặc ngoại ngữ khác) ghi theo thứ tự ưu tiên (tên sách, tên tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản, nơi có tài liệu này, website, băng hình, ...). - (Giảng viên ghi rõ): Những bài đọc chính: 1. Vuõ Cao Ñaøm, 2008. Giaùo trình phöông phaùp luaän nghieân cöùu khoa hoïc. NXB. Giaùo duïc. 2. Tony Buzan, 2007. Bản đồ tư duy trong công việc (Mind maps at work). NXB. Lao động � Những bài đọc thêm: 1. Geoffrey Marczyk, David DeMatteo, and David Festinger (2005). Essentials of Research Design and Methodology. John Wiley & Sons, Inc. 4. Các phƣơng pháp giảng dạy và học tập của môn học - Giảng bài, thảo luận và làm bài tập lớn 5. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên Các yêu cầu và kỳ vọng đối với môn học: - Giảng viên gợi ý, sinh viên đưa ra các vấn đề cần nghiên cứu và đề xuất phương pháp giải quyết vấn đề. Những đề xuất hay sẽ được khuyến khích cộng thêm điểm giữa kỳ. - Sinh viên tiến hành làm các bài tập lớn lấy điểm giữa kỳ. 6. Thang điểm đánh giá Giảng viên đánh giá theo thang điểm 10, Phòng Đào tạo sẽ quy đổi sang thang điểm chữ và thang điểm 4 để phục vụ cho việc xếp loại trung bình học kỳ, trung bình tích lũy và xét học vụ. 7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học 8.1. Đối với môn học lý thuyết hoặc vừa lý thuyết vừa thực hành 8.1.1. Kiểm tra – đánh giá quá trình: Có trọng số chung là 30%, bao gồm các điểm đánh giá bộ phận như sau (việc lựa chọn các hình thức đánh giá bộ phận, trọng số của từng phần do giảng viên đề xuất, Tổ trưởng bộ môn thông qua): - Điểm kiểm tra thường xuyên trong quá trình học tập; - Điểm đánh giá nhận thức và thái độ tham gia thảo luận; Cộng 1 điểm vào điểm giữa kỳ - Điểm đánh giá phần thực hành; - Điểm chuyên cần; - Điểm tiểu luận; chiếm 30% - Điểm thi giữa kỳ; 70% - Điểm đánh giá khối lượng tự học, tự nghiên cứu của sinh viên (hoàn thành tốt nội dung, nhiệm vụ mà giảng viên giao cho cá nhân/ tuần; bài tập nhóm/ tháng; bài tập cá nhân/ học kì,). 8.1.2. Kiểm tra - đánh giá cuối kỳ: Điểm thi kết thúc học phần có trọng số 70% - Hình thức thi (tự luận/ trắc nghiệm/ vấn đáp, hoặc bao gồm các hình thức): báo cáo + vấn đáp - Thời lượng thi: - Sinh viên được tham khảo tài liệu hay không khi thi: 8.2. Đối với môn học thực hành: - Tiêu chí đánh giá các bài thực hành: - Số lượng và trọng số của từng bài thực hành: 8.3. Đối với môn học đồ án hoặc bài tập lớn: - Tiêu chí đánh giá, cách tính điểm cụ thể: 9. Nội dung chi tiết môn học (ghi tên các phần, chương, mục, tiểu mụcvào cột (1)) và phân bổ thời gian (ghi số tiết hoặc giờ trong các cột (2), (3, (4), (5), (6) và (7)) Nội dung Hình thức tổ chức dạy học môn học Tổng Lên lớp Thực hành, thí nghiệm, thực tập, rèn nghề,... Tự học, tự nghiên cứu Lý thuyết Bài tập Thảo luận (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) Chương 1: Khái niệm về khoa học và NCKH 2 1 3 Chương 2: Hình thành ý tưởng nghiên cứu phát triển kế hoạch nghiên cứu 1 3 Chương 3: Thiết kế một nghiên cứu 2 3 trong khoa học MT Chương 4: Các phương pháp NCKH Môi trường 2 1 3 Chương 5: Các phương pháp chọn mẫu nghiên cứu trong khoa học môi trường 2 1 3 Chương 6: Các kỹ thuật thu thập dữ liệu áp dụng trong khoa học Môi trường 2 1 3 Chương 7: Các phương pháp xử lý và phân tích số liệu 2 1 3 Chương 8: Kỹ thuật viết và trình bày báo cáo khoa học 5 1 6 Chương 9: Cách trình bày và báo cáo sử dụng powerpoint trong trong báo cáo khoa học 2 1 3 Chương 10: Đạo đức trong nghiên cứu khoa học Ôn tập và trả lời câu hỏi 3 3 ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT Nội dung bài giảng (Ghi cụ thể các chương, mục theo đề cương chi tiết môn học) Số tiết Hình thức tổ chức dạy học Yêu cầu SV chuẩn bị Ghi chú 1. Khái niệm về khoa học và NCKH 1.1. Khái niệm khoa học 1.2. Nghiên cứu và phương pháp luận nghiên cứu 1.3. Tầm quan trọng của nghiên cứu 1.4. Phân loại nghiên cứu khoa học 3 Giảng 2. Hình thành ý tƣởng nghiên cứu và phát triển kế hoạch nghiên cứu 2.1. Hình thành ý tưởng 2.2. Chọn chủ đề nghiên cứu 2.3. Định hình vấn đề nghiên cứu 2.4. Các bước chuẩn bị 1 ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT Nội dung bài giảng (Ghi cụ thể các chương, mục theo đề cương chi tiết môn học) Số tiết Hình thức tổ chức dạy học Yêu cầu SV chuẩn bị Ghi chú 3. Thiết kế một nghiên cứu trong khoa học môi trƣờng 3.1. Thiết kế nghiên cứu 3.2. Cách trình bày ý tưởng 2 Đọc trước tài liệu 4. Các phƣơng pháp nghiên cứu KHMT 4.1. Nghiên cứu định tính 4.2. Nghiên cứu định lượng 4.3. Một số kỹ thuật trong xác định vấn đề (Brainstorming, bản đồ tư duy) 3 Đọc trước tài liệu 5. Các phƣơng pháp chọn mẫu nghiên cứu trong KHMT 5.1. Chọn mẫu khảo sát 5.2. Phương pháp tiếp cận 5.3. Đặt giả thiết nghiên cứu 5.4. Cách lấy mẫu và bảo quản mẫu 5.5. Xử lý và phân tích mẫu 3 Đọc trước tài liệu 6. Các kỹ thuật thu thập dữ liệu áp dụng trong khoa học Môi trƣờng 6.1. Nghiên cứu tài liệu 6.2. Khảo sát thực địa 6.3. Phỏng vấn 6.4. Hội nghị khoa học (tham vấn ý kiến chuyên gia) 6.5. Điều tra bằng bảng hỏi 6.6. Phương pháp thực nghiệm 3 Đọc trước tài liệu 7. Xử lý số liệu phân tích 7.1. Giới thiệu 7.2. Độ phân tán mẫu 7.3. Độ tin cậy và khoảng tin cậy 7.4. Ứng dụng vào những vấn đề MT 3 Đọc trước tài liệu ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT Nội dung bài giảng (Ghi cụ thể các chương, mục theo đề cương chi tiết môn học) Số tiết Hình thức tổ chức dạy học Yêu cầu SV chuẩn bị Ghi chú 8. Kỹ thuật viết và trình bày báo cáo khoa học 8.1. Viết đề cương 8.2. Viết Đồ Án/Khóa luận TN 8.3. Viết bài báo khoa học 8.4. Viết đề cương NCKH các cấp 6 Đọc trước tài liệu 9. Cách trình bày và báo cáo sử dụng powerpoint trong trong báo cáo KH 9.1. Cách soạn slide 9.2. Cách trình bày powerpoint 9.3. Cách nói khi báo cáo 9.4. Cách miêu tả biểu đồ, hình ảnh, số liệu 9.5. Cách đối đáp (trả lời) 9.6. Điệu bộ 3 Đọc trước tài liệu 10. Đạo đức trong NCKH 10.1. Khái niệm 10.2. Chuẩn mực 10.3. Giá trị của các chuẩn mực Hỏi – đáp cuối kỳ 3 Đọc trước tài liệu 10. Ngày phê duyệt Ngƣời viết Thái Văn Nam (Ký và ghi rõ họ tên) Tổ trƣởng Bộ môn (Ký và ghi rõ họ tên) Trƣởng khoa (Ký và ghi rõ họ tên)